Κυριακή 25 Δεκεμβρίου 2011

Τα Χριστούγεννα στον ελληνικό παραδοσιακό πολιτισμό

Παραμονές Χριστουνέννων τα παιδιά γύριζαν στα σπίτια και έψελναν τα κάλαντα. Στην εικόνα «Ο μικρός σαλπιγκτής» του Γεωργίου Ιακωβίδη.
  • Πολυμέρου-Καμηλάκη, Αικατερίνη
  • Το 378 για πρώτη φορά γιορτάστηκαν στην Κωνσταντινούπολη ως αυτοτελής γιορτή
  • ΤΟ ΒΗΜΑ: 23/12/2011
Το Δωδεκαήμερο των Χριστουγέννων αντικατέστησε πιθανότατα αρχαιοελληνικές ή ρωμαϊκές γιορτές, όπως τα Σατουρνάλια, τα Κρόνια κ.ά., συνδεδεμένες με τις χειμερινές τροπές του ήλιου (το χειμερινό ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου). 
Περιλαμβάνει τις ημέρες από την παραμονή των Χριστουγέννων (24 Δεκεμβρίου) έως την παραμονή των Θεοφανείων (5 Ιανουαρίου). Έτσι, είναι φυσικό, οι χριστιανικές γιορτές, όπως είναι η Γέννηση του Χριστού, η εορτή του Αγίου Βασιλείου, η Περιτομή και η Βάπτιση να έχουν συνδεθεί με ειδωλολατρικές συνήθειες που αποσκοπούσαν στον εξευμενισμό των δαιμονικών όντων και στην ευετηρία (καλοχρονιά).
Κύριο χαρακτηριστικό των ημερών αυτών είναι οι αγερμοί (κάλαντα) από μικρούς και μεγάλους, οι μεταμφιέσεις, οι προληπτικές ενέργειες για το καλό της χρονιάς κ.ά.

Με κρύο και βροχές στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας τα Χριστουγέννα

Χαμηλές θερμοκρασίες, νεφώσεις στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας και βροχές στα δυτικά και τα νησιά του Ιονίου προβλέπονται για την ημέρα των Χριστουγέννων. Κανονικά εκτελούνται τα δρομολόγια των πλοίων.

«Γκρίζος» αναμένεται ο καιρός και τις επόμενες ημέρες, με την ΕΜΥ να προβλέπει βελτίωση από την Τετάρτη.

Συγκεκριμένα, την Κυριακή ανήμερα των Χριστουγέννων, στη Θράκη, τα Νησιά του ανατολικού Αιγαίου και τα Δωδεκάνησα θα επικρατήσουν λίγες νεφώσεις και αρκετή ηλιοφάνεια. Στα δυτικά νεφώσεις με βροχές στα πεδινά χιόνια στα ορεινά και βαθμιαία στο Ιόνιο καταιγίδες. Στην υπόλοιπη χώρα τοπικές νεφώσεις με πιθανότητα για λίγες ασθενείς βροχές και ασθενείς χιονοπτώσεις στα
ορεινά.

Οι άνεμοι θα πνέουν 4 με 6 μποφόρ, βαθμιαία στο Ιόνιο 7 και τοπικά 8 μποφόρ. Η θερμοκρασία θα διατηρηθεί σε χαμηλά επίπεδα, ενώ παγετός θα σημειωθεί τις πρωινές και νυχτερινές ώρες που κατά τόπους στη βόρεια ηπειρωτική χώρα θα είναι ισχυρός.

Την Δευτέρα 26 Δεκεμβρίου, στα βόρεια θα σημειωθούν παροδικές νεφώσεις με πιθανότητα για χιονόνερο ή χιόνι στα πεδινά της Μακεδονίας και παροδικές χιονοπτώσεις στη δυτική Μακεδονία. Στα δυτικά κεντρικά και νότια νεφώσεις με τοπικές βροχές. Καταιγίδες στις νοτιότερες θαλάσσιες περιοχές και χιονοπτώσεις στα ορεινά.

Πρόσκαιρη βελτίωση στα δυτικά και επέκταση των φαινόμενων στην ανατολική νησιωτική χώρα. Οι άνεμοι θα πνέουν 5 με 7 μποφόρ και η θερμοκρασία σε χαμηλά επίπεδα. Παγετός θα σημειωθεί τις πρωινές και νυχτερινές ώρες. 

Την Τρίτη 27 Δεκεμβρίου, στα δυτικά και βόρεια θα υπάρχουν τοπικές νεφώσεις, στα ανατολικά και νότια ηπειρωτικά αλλά και τη νότια νησιωτική χώρα νεφώσεις με ασθενείς βροχές στα πεδινά και λίγα χιόνια στα ορεινά.  Οι άνεμοι θα πνέουν 5 έως 7 μποφόρ με βαθμιαία εξασθένιση. Η θερμοκρασία σε χαμηλά επίπεδα και παγετός τις πρωινές και νυχτερινές ώρες.

Την Τετάρτη 28 και την Πέμπτη 29 Δεκεμβρίου, στα βόρεια και δυτικά ο καιρός θα είναι γενικά αίθριος. Στα ανατολικά και νότια τοπικές νεφώσεις με ασθενείς βροχές κυρίως στα ηπειρωτικά και τη βόρεια Κρήτη και λίγα χιόνια στα ορεινά. Οι άνεμοι θα πνέουν 4 έως 6 μποφόρ και θα σημειωθεί μικρή άνοδος της θερμοκρασίας κατά τη διάρκεια της ημέρας. 

Ενημερωθείτε αναλυτικά για τον καιρό από την ειδική υπηρεσία του in.gr.

Πρωτοφανής κοσμοσυρροή στη Βηθλεέμ για την Αγια Νύχτα της χριστιανοσύνης


Βηθλεέμ, Παλαιστινιακά Εδάφη
Πάνω από 130 χιλιάδες πιστοί προσήλθαν στη Βηθλεέμ για να γιορτάσουν τη Γέννηση του Θεανθρώπου. Στο επίκεντρο ο Ιερός Ναός της Γεννήσεως, όπου τελέστηκε η νυχτερινή Λειτουργία, παρουσία και του προέδρου της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούντ Αμπάς.

Η Βηθλεέμ περικυκλώνεται σε τρεις πλευρές της από το τείχος που έχει στήσει το Ισραήλ γύρω από τη Δυτική Όχθη.

Ο Λατίνος Πατριάρχης, όπως και οι χιλιάδες προσκυνητές που φτάνουν στην πόλη, πέρασαν από ένα από τα σημεία ελέγχου το μεσημέρι του Σαββάτου κατά την παραδοσιακή λιτανεία από την Ιερουσαλήμ προς το Ναό της Γεννήσεως.

Ο δήμαρχος της Βηθλεέμ, Βίκτορ Μπαταρσέχ, ανέφερε στο δικό του μήνυμα για την ημέρα την ελπίδα του οι φετινοί εορτασμοί να φέρουν τους Παλαιστίνιους πιο κοντά στο όραμά τους για τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου Παλαιστινιακού κράτους.

11 φωτογραφίες
Το μήνυμα των Χριστουγέννων μεταφέρουν στους πιστούς ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος και οι υπόλοιποι ηγέτες της Ορθοδοξίας.

Newsroom ΔΟΛ

Τα ήθη και τα έθιμα των εορτών στη Μακεδονία-Θράκη

Πρωτοχρονιά στο όρος Φαλακρό στη Δράμα   (Φωτογραφία:  Motionteam )


Παραμένουν ζωντανά μέσα στο χρόνο, όσο και αν η ζωή έχει αλλάξει. Θυμίζουν στους πιο παλιούς και διδάσκουν στους νεότερους, άλλες εποχές περισσότερο δύσκολες, αλλά και πιο ανθρώπινες.
Ακόμα και σήμερα κάποιοι κρατάνε ζωντανές τις παραδόσεις των Χριστουγέννων και τις μεταφέρουν από γενιά σε γενιά. Παρακάτω παρουσιάζονται τα ήθη και τα έθιμα από κάθε γωνιά της Ελλάδας.
Α Μέρος: ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ - ΘΡΑΚΗ
Στη Φλώρινα, οι κάτοικοι υποδέχονται τη γέννηση του Χριστού ανάβοντας μεγάλες φωτιές στις 12 τα μεσάνυχτα, που συμβολίζουν τη φωτιά που άναψαν οι ποιμένες της Βηθλεέμ για να ζεσταθεί ο νεογέννητος Χριστός. Φωτιές ανάβουν επίσης και το βράδυ της Πρωτοχρονιάς.
Τα παιδιά της κάθε γειτονιάς αρχίζουν τότε να μαζεύουν ξύλα από κέδρο, να τα βάζουν σε ένα ασφαλές μέρος, για να μη τους τα κλέψουν παιδιά από άλλες γειτονιές και ορίζουν ένα φύλακα για κάθε βραδιά.
Αν τα παιδιά καταφέρουν να κλέψουν ξύλα που προορίζονται για τη φωτιά μιας άλλης γειτονιάς στήνουν γλέντι για το πανηγυρίσουν, ενώ ο ντροπιασμένος θεωρείται ο φύλακας που του έκλεψαν τα ξύλα. Παλιότερα ήταν τόσο μεγάλη η ντροπή για εκείνον που άφησε να του κλέψουν τα ξύλα που ούτε στο σχολείο δεν τολμούσε να πάει την άλλη μέρα.
Στην Πέλλα αναβιώνει το έθιμο της «Κόλιντα Μπάμπω» που έχει σχέση με τη σφαγή του Ηρώδη. Οι κάτοικοι της περιοχής ανάβουν το βράδυ φωτιές φωνάζοντας «κόλιντα μπάμπω» δηλαδή «σφάζουν γιαγιά». Σύμφωνα με το έθιμο οι φωτιές ανάβουν για να μάθουν οι άνθρωποι για τη σφαγή και να προφυλαχτούν.

Στη Σιάτιστα Κοζάνης θα αναβιώσουν οι «κλαδαριές», τα «κόλιαντα» και τα «μπουμπουσάρια». Οι «κλαδαριές» είναι οι φωτιές που ανάβονται κάθε χρόνο για να ζεστάνουν τον Χριστό. Τα «κόλιαντα» είναι τα κάλαντα στο τοπικό σιατιστινό ιδίωμα, ενώ την ημέρα των Θεοφανίων αναβιώνουν τα «μπουμπουσάρια», δηλαδή τα καρναβάλια με το καθαρά σιατιστινό Αϊβασιλιάτικο χορό.
Όπως γράφει ο λαογράφος Γεώργιος Μπόντας παλαιότερα τα παιδιά της κάθε γειτονιάς , από τη γιορτή του Αγίου Δημητρίου έκαναν ομάδες και φρόντιζαν να συγκεντρώσουν ξερά χόρτα, τα φουρφούρια (Γεράνεια) ή λόζιο (Χώρα), για να έχουν το απαραίτητο σύνολο ξερών χόρτων, με το οποίο θα τροφοδοτήσουν τη φωτιά, τη λεγόμενη «κλαδαριά», που θα ανάψουν στις 23 Δεκεμβρίου το βράδυ.

Τα Θεοφάνια στη Μακεδονία αναβιώνουν τα «ραγκουτσάρια» στην Καστοριά, οι «φωταράδες» στη Χαλκιδική, τα «τζαμαλάρια» στην Αρνισσα Πέλλας και οι «προδρομίτες» στην Πιερία.

Στην ανατολική Μακεδονία ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει ο εορτασμός των Θεοφανίων στη Δράμα με πληθώρα εκδηλώσεων και δρώμενων. Σκοπός τους είναι η εξασφάλιση της καλοχρονίας, δηλαδή η καλή υγεία και η πλούσια γεωργική και κτηνοτροφική παραγωγή. Μαύρες κάπες, δέρματα ζώων, μάσκες, κουδούνια και θόρυβοι, στάχτη και σταχτώματα, χοροί και αγερμοί, αναπαράσταση οργώματος και σποράς, πλούσιο φαγοπότι και ευχές επιδιώκουν να επενεργήσουν στην καρποφορία της φύσης.
Σε απόσταση τεσσάρων χιλιομέτρων από την πόλη της Δράμας βρίσκεται το Μοναστηράκι, όπου κάθε χρόνο, στις 6 Ιανουαρίου, την ημέρα των Θεοφανίων, αναβιώνει το έθιμο των Αράπηδων. Έχει τις ρίζες του στην αρχαία ελληνική θρησκεία και πιο συγκεκριμένα στις διονυσιακές τελετές, ενώ έχει δεχτεί και χριστιανικές επιρροές.
Οι Αράπηδες είναι μια εθιμική παράσταση (δρώμενο) με έντονα την υπερβολή, το μαγικό και το λατρευτικό στοιχείο, στην οποία συμμετέχουν οι κάτοικοι της περιοχής. Είναι μία από τις μεταμφιέσεις του Δωδεκαημέρου (25/12-6/1) που γίνονται στο Νομό Δράμας και πιο συγκεκριμένα στο Μοναστηράκι, στο Βώλακα, στην Πετρούσα, στον Ξηροπόταμο, στους Πύργους και στην Καλή Βρύση.
Το ίδιο έθιμο συναντάμε επίσης και στα χωριά Βώλακας, Πετρούσα και Ξηροπόταμος. Αναβιώνει επίσης κάθε χρόνο και στη Νίκησιανη του Δήμου Παγγαίου στο νομό Καβάλας.

Οι Μωμόγεροι, ένα είδος λαϊκού παραδοσιακού θεάτρου, αναβιώνει στους Σιταγρούς και Πλατανιά, χωριά όπου υπάρχουν πρόσφυγες από τον Πόντο. Η ονομασία Μωμόγεροι προέρχεται από τις λέξεις μίμος και γέρος, από τις μιμητικές κινήσεις που κάνουν οι πρωταγωνιστές με μορφή γεροντικών προσώπων. Οι παραστάσεις πραγματοποιούνται όλο το Δωδεκαήμερο (Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά και Θεοφάνια).

Στο νησί της Θάσου οι οικογένειες κρατούν ένα πολύ παλιό έθιμο: Το σπόρδισμα των φύλλων. Κάθονται όλοι γύρω από το αναμμένο τζάκι, τραβούν την ανθρακιά προς τα έξω και ρίχνουν γύρω στ αναμμένα κάρβουνα, φύλλα ελιάς, βάζοντας στο νου τους από μια ευχή, χωρίς όμως να την πουν στους άλλους. Όποιου το φύλλο γυρίσει περισσότερο, εκείνου θα πραγματοποιηθεί και η ευχή του.

Στην πόλη της Καβάλας, πολλοί κάτοικοι διατηρούν ακόμα κάποια από τα έθιμα που έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη, όπως το σπάσιμο του ροδιού μπροστά στην είσοδο του σπιτιού για καλή τύχη, αλλά και η μεταφορά μιας πέτρας -συνήθως από το μικρότερο μέλος της οικογένειας- στο εσωτερικό του σπιτιού για να είναι στέρεο το σπίτι και γερή ολόκληρη η οικογένεια τη νέα χρονιά.

Με θέματα που προέρχονται τόσο από την σύγχρονη πραγματικότητα όσο και από την λαϊκή παράδοση, οι κάτοικοι της Αλεξανδρούποληςσυμμετέχουν και φέτος στις «Χριστουγεννιάτικες Γιορτές» που αποτελούν μια ευκαιρία υπόμνησης της πλούσιας σε ήθη, έθιμα και τραγούδια παράδοσης της Θράκης. Από τα έθιμα αυτά ξεχωρίζουν τα πολλά χριστουγεννιάτικα τραγούδια της, γνωστά και ως «Ρουγκάτσια», και εδέσματα όπως τα εννιά νηστίσιμα φαγητά και η «μπάμπο».
Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ

Τα ήθη και τα έθιμα των εορτών στη Στερεά Ελλάδα και τη Θεσσαλία

Χριστούγεννα στα Τρίκαλα   (Φωτογραφία:  Icon )



Παραμένουν ζωντανά μέσα στο χρόνο, όσο και αν η ζωή έχει αλλάξει. Θυμίζουν στους πιο παλιούς και διδάσκουν στους νεότερους, άλλες εποχές περισσότερο δύσκολες, αλλά και πιο ανθρώπινες.
B Μέρος: ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ - ΘΕΣΣΑΛΙΑ
Γεμάτα με έθιμα είναι τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά και στη Ρούμελη. Ξεκινούν από τον τρόπο με τον οποίον θα σφάξουν τα γουρούνια και φτάνουν μέχρι το πάντρεμα της φωτιάς. Ξεκινούν από τα κάλαντα και φτάνουν μέχρι το βασιλόψωμο. Εκτός από τα κάλαντα που ακούγονται σε κάθε γωνιά της Ρούμελης, διατηρούνται ακόμη ορισμένα από τα παραδοσιακά έθιμα, όπως η χοιροσφαγή και το αρραβώνιασμα της φωτιάς.
Το «αρραβώνιασμα» γίνεται ξημερώματα των Χριστουγέννων. Η νοικοκυρά βάζει ένα μεγάλο ξύλο στο τζάκι και σύμφωνα με την παράδοση εκείνη την ώρα ό,τι ζητήσεις -βεβαίως θα πρέπει να αφορά τα παιδιά και όχι τους παντρεμένους - μπορεί να γίνει. Αντίθετα το πάντρεμα της φωτιάς γίνεται τα ξημερώματα της Πρωτοχρονιάς. Στο τζάκι μπαίνουν δύο μεγάλα ξύλα που φροντίζει ο νοικοκύρης να είναι ισομερή για να καίγονται το ίδιο. Σύμφωνα με την παράδοση εκείνη την ώρα που δεν αλλάζει μόνο ημέρα, αλλά αλλάζει και χρόνος όποια ευχή η όποια κατάρα και αν κάνει ο άνθρωπος αυτή θα πιάσει τόπο.
Ένα από πιο χαρακτηριστικά έθιμα των Τρικάλων είναι η λεγόμενη «γουρνοχαρά». Το κάθε σπίτι που σφάζει γουρούνι προσκαλεί όλους τους συγγενείς και φίλους να φάνε και να γλεντήσουν μαζί, ενώ σε ορισμένες περιοχές μόλις σφάξουν τον χοίρο, η νοικοκυρά παίρνει έναν τσίγκο, βάζει επάνω μερικά κάρβουνα, ρίχνει και λίγο θυμίαμα και περνάει μπροστά από τους άνδρες, που βρίσκονται γύρω από το σφαγμένο γουρούνι. Τους θυμιατίζει και αυτοί με το χέρι τους αερίζουν την φωτιά και εύχονται «να το φάτε με υγεία και του χρόνου μεγαλύτερο». Έπειτα ρίχνει τα κάρβουνα με το θυμίαμα στον κομμένο λαιμό του γουρουνιού για να το θυμιατίσει κι αυτό.
Ανήμερα των Χριστουγέννων, οι πιστοί πηγαίνουν στην εκκλησία κι έπειτα αφού τελειώσει η θεία λειτουργία, σε σπίτια και αυλές ψήνουν «την γουρνάδα». Τα Χριστουγεννιάτικα κάλαντα τα παιδιά τα ψάλλουν είτε την παραμονή είτε ανήμερα. Παλαιότερα η κάθε παρέα που έλεγε τα κάλαντα χτυπούσε τις πόρτες των σπιτιών με ξύλα και μόλις η νοικοκυρά τους άνοιγε κατευθύνονταν στο τζάκι και ανακάτευαν την φωτιά με το ξύλο, λέγοντας ευχές για τη νέα χρονιά.

Χαρακτηριστικό έθιμο της Πρωτοχρονιάς είναι η βασιλόπιτα. Οι γυναίκες του σπιτιού, κάνουν ζυμάρι στο οποίο τοποθετούν νόμισμα, ένα κομμάτι κλήμα, άχυρο ή χορταράκι, μία μικρή πέτρα όπως κι ένα σπόρο καλαμποκιού. Στο μεσημεριανό τραπέζι ο νοικοκύρης του σπιτιού θα κόψει τη βασιλόπιτα αφού πρώτα τη φέρει τρεις φόρες γύρω στο ταψί. Στη συνέχεια θα την μοιράσει σε κομμάτια με σειρά ηλικίας σε όλα τα μέλη της οικογένειας.
Σε όποιον πέσει το κλήμα θα έχει πολλά σταφύλια, σε όποιον πέσει η μικρή πέτρα θα είναι δυνατός στην υγεία του, ενώ αυτός που θα πετύχει το άχυρο ή το χόρτο θα αποκτήσει πολλά ζώα, αυτός που θα πετύχει το νόμισμα θα γίνει πλούσιος και τέλος αυτός που θα πετύχει τα καλαμπόκι, θα κερδίσει τη φετινή σοδειά.
Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ

Τα ήθη και τα έθιμα των εορτών στην Κρήτη και τα Δωδεκάνησα

Ανώγεια Κρήτης


Παραμένουν ζωντανά μέσα στο χρόνο, όσο και αν η ζωή έχει αλλάξει. Θυμίζουν στους πιο παλιούς και διδάσκουν στους νεότερους, άλλες εποχές περισσότερο δύσκολες, αλλά και πιο ανθρώπινες.
Γ Μέρος: ΚΡΗΤΗ - ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ

Στη δυτική Κρήτη, η νηστεία του 40ήμερου τηρείται ευλαβικά, ενώ οι εκκλησίες και οι ναοί κατακλύζονται από πιστούς. Πιο παλιά το βραδύ της παραμονής των Χριστουγέννων έκοβαν κλαδιά και βλαστούς οι νοικοκυρές και τα πήγαιναν στο σπίτι. Τα έβαζαν σε ποτήρι με νερό και προσμονούσαν να ανθίσουν.
Το προζύμι και το Χριστόψωμο είχαν ξεχωριστή θέση σε κάθε σπίτι, ενώ το «ανάθρεμμα» του χοίρου που σφάζονταν την παραμονή κυριαρχούσε στα περισσότερα χωριά. Την δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων από το κρέας του χοίρου παρασκεύαζαν λουκάνικα, απάκια, πηχτή, σύγκλινο, ομαθιές και τσιγαρίδες.
Πολλά είναι τα έθιμα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς στην ανατολική Κρήτη. Το Χριστόψωμο το φτιάχνουν οι γυναίκες με ιδιαίτερη φροντίδα και υπομονή. Για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι, το Χριστόψωμο είναι ευλογημένο ψωμί. Το κόβουν ανήμερα τα Χριστούγεννα, ανταλλάσσοντας ευχές.
Την προπαραμονή των Χριστουγέννων, την Ημέρα των Αγίων Δέκα, στα χωριά της ανατολικής Κρήτης έσφαζαν τους χοίρους που είχαν ανατραφεί κυρίως με βελανίδια, χουμά και αποφάγια. Από το σφάξιμο του χοίρου δεν πετούσαν τίποτα. Από το κρέας παρασκεύαζαν λουκάνικα, ομαθιές, τσιλαδιά με τη χοιροκεφαλή, απάκια από λουρίδες ψαχνού κρέατος καπνισμένες στο τζάκι, σύγκλινα (κομμάτια κρέας μισοβρασμένα και αποθηκευμένα σε κιούπι) μαζί με τη γλίνα (το λίπος) που τα βοηθούσε να διατηρηθούν πολλούς μήνες τα μαγείρευαν με πατάτες.
Η «καλή χέρα» παραμένει ένα από τα έθιμα της Πρωτοχρονιάς όπου συνηθίζεται να δίνεται ένα χρηματικό ποσό σαν δώρο σε παιδιά που θα επισκεφτούν κάποιο σπίτι την Πρωτοχρονιά. Το έθιμο του ποδαρικού καλά κρατεί, αφού είναι πολλοί αυτοί που ανήμερα της Πρωτοχρονιάς βάζουν στο σπίτι τους μια πέτρα για να είναι γερό, ενώ άλλοι πάλι μεταφέρουν νερό για να τρέχουν τα καλά όλο τον χρόνο σαν το νερό.

Τέλος στο Ηράκλειο υπάρχει και το έθιμο της μπουγάτσας, όπου οι κάτοικοι καταναλώνουν ανήμερα της Πρωτοχρονιάς μεγάλες ποσότητες μπουγάτσας θέλοντας να είναι γλυκιά η πρώτη τους γεύση.

Με ιδιαίτερο χρώμα και με διαφορετικά έθιμα από νησί σε νησί και από χωριό σε χωριό γιορτάζονται τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά στα νησιά τηςΔωδεκανήσου.
Οι προετοιμασίες ξεκινούν από τις προηγούμενες μέρες των Χριστουγέννων και κορυφώνονται την Πρωτοχρονιά και τα Φώτα. Από τα χαρακτηριστικά των εκδηλώσεων είναι ότι οι κάτοικοι της Δωδεκανήσου 40 ημέρες πριν από τα Χριστούγεννα βρισκόταν σε νηστεία με σκοπό να προετοιμαστούν για τη γέννηση του Χριστού και να απολαύσουν στη συνέχεια το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Κύριο φαγητό στα περισσότερα νησιά της Δωδεκανήσου ήταν και παραμένει το ψητό χοιρινό κρέας.
Σε αρκετά χωριά της Ρόδου, το σφάξιμο του χοίρου που μεγάλωναν οι οικογένειες γινόταν σε παρέες και με ειδική ιεροτελεστία. Από τα Χριστουγεννιάτικα φαγητά ήταν επίσης τα παραδοσιακά «γιαπράκια» τα οποία δεν έλειπαν από το τραπέζι. Σε ότι αφορά τα γλυκά τόσο στη Ρόδο όσο και στα υπόλοιπα νησιά το χαρακτηριστικό είναι οι δίπλες, οι οποίες εξακολουθούν να κατασκευάζονται και σήμερα.
Την Πρωτοχρονιά ένα από τα έθιμα τα οποία και σήμερα διατηρείται είναι το έθιμο της «μπουλουστρίνας». Τα μικρά παιδιά την πρώτη ημέρα του χρόνου επισκέπτονται τους συγγενείς και παίρνουν από αυτούς χρηματικό ποσό εν είδει δώρου το οποίο ονομάζεται μπουλουστρίνα.
Από τα αξιοσημείωτα των ημερών είναι ότι την ημέρα των Χριστουγέννων οι κάτοικοι της Ρόδου συνηθίζουν να πηγαίνουν οικογενειακά στην εκκλησία και αμέσως μετά να επισκέπτονται τους ηλικιωμένους γονείς και παππούδες για τις σχετικές ευχές.
Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ

Νησιώτικες γιορτές. Τα ήθη και τα έθιμα των Χριστουγέννων στις Κυκλάδες


Σύρος
Παραμένουν αναλλοίωτα στο χρόνο και αποτυπώνουν παλιές συνήθειες που η σύγχρονη εποχή δεν έχει καταφέρει να τις εξαφανίσει. Τα έθιμα των Χριστουγέννων διαφέρουν από τόπο σε τόπο, έχουν, όμως, έναν κοινό παρονομαστή: την ελπίδα που φέρνει η γέννηση του Χριστού.
Στις Κυκλάδες το δωδεκαήμερο από την παραμονή των Χριστουγέννων μέχρι και την ημέρα των Φώτων επικρατεί ο φόβος για τους καλικάντζαρους, ο οποίος δημιούργησε έθιμα γύρω από την εστία του σπιτιού, προκειμένου με αυτό τον τρόπο, να αποτραπεί η ανεπιθύμητη παρουσία τους.
Στα χωριά της Νάξου και τις δώδεκα ημέρες των εορτών καίει άσβεστο ένα ξύλο στο τζάκι, το «χριστοκούτσουρο», τη στάχτη του οποίου θα ρίξουν αργότερα για ευλογία σε φυτά και ζώα.
Το «πάντρεμα» της φωτιάς είναι ένα ακόμη έθιμο των νησιών και σκοπό έχει την ενίσχυση των δεσμών του ζευγαριού. Στο Γλινάδο της Νάξου, τοποθετούν σταυρωτά δυο ξύλα στη φωτιά, για να είναι το ανδρόγυνο ευτυχισμένο, ακριβώς όπως ζευγαρώνουν τα ξύλα.
Οι Κυκλαδίτες θεωρούν καλό οιωνό να φυσάει βοριάς την Πρωτοχρονιά, αλλά και να έρθει στην αυλή τους περιστέρι. Αν όμως πετάξει πάνω από το σπιτικό τους κοράκι τούς βάζει σε σκέψεις μελαγχολικές ότι τάχα τους περιμένουν συμφορές.
Σε όλα τα Κυκλαδονήσια, το βράδυ της παραμονής της Πρωτοχρονιάς οι νέοι πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι και λένε τα κάλαντα. Με τα χρήματα που μαζεύουν στήνουν παραδοσιακό γλέντι στην πλατεία του χωριού.
Ονομαστά είναι τα σιφνέικα κάλαντα, αυτοσχέδια στιχουργήματα που σχολιάζουν πρόσωπα και καταστάσεις.
Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει το έθιμο του «κάβου», στο χωριό Τριπόταμος της Τήνου. Κάθε Χριστούγεννα ένας κάτοικος του χωριού παίρνει στο σπίτι του την εικόνα της γέννησης του Χριστού, παίρνει δηλαδή τον «κάβο της χρονιάς». Αυτό σημαίνει ότι για όλο το χρόνο έχει κάποιες υποχρεώσεις: να φροντίζει την εκκλησία, να τη διατηρεί καθαρή, να κρατάει το καντήλι της πάντοτε αναμμένο. Με την έλευση των επόμενων Χριστουγέννων, οφείλει να ετοιμάσει κοινό τραπέζι, το τραπέζι της «αδελφοσύνης», για όλο το χωριό. Επίσης, στη Χριστουγεννιάτικη λειτουργία θα πρέπει να μοιράσει στους συγχωριανούς του κεριά από καθαρό κερί μέλισσας.
Στη Σέριφο, ένα έθιμο μετρά πολλά χρονιά ζωής και αναβιώνει κάθε Χριστούγεννα. Όλοι οι άνδρες του νησιού πηγαίνουν στον παπά για να του ευχηθούν και να του δώσουν κάποιο φιλοδώρημα και με αυτόν τον τρόπο να «φλερτάρουν»-όπως λέγεται-τον παπά.
Newsroom ΔΟΛ

Κατάνυξη στο Φανάρι, όπου χιλιάδες πιστοί γιόρτασαν τη Γέννηση του Θεανθρώπου

Χιλιάδες πιστοί κατέκλυσαν και φέτος τον Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι, όπου η Λειτουργία τελέστηκε προεξάρχοντος του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθλομαίου.

Οι καμπάνες ήχησαν χαρμόσυνα σε όλες τις Εκκλησίες της Ελλάδας, ενώ στον Ιερό Ναό Αγίου Διονυσίου Αρεοπαγίτου, ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος σημείωσε ότι όπως το αστέρι της Βηθλεέμ οδήγησε στη Βηθλεέμ, έτσι και ο «αστήρ Ιησούς οδηγεί τα βήματά μας».