- Το Μεγάλο Σάββατο, ο ουρανός στο Λεωνίδιο γεμίζει από αερόστατα. Στην Κέρκυρα, οι δρόμοι «βομβαρδίζονται» από χιλιάδες πήλινες κανάτες. Την Κυριακή του Πάσχα, πριν καλά - καλά ξημερώσει, πυκνά σύννεφα καπνού σκεπάζουν τη Λιβαδειά ενώ στην Καλαμάτα, ο αέρας μυρίζει μπαρούτι... Αιτία για όλα αυτά είναι τα πασχαλινά έθιμα που διατηρούνται εδώ και εκατοντάδες χρόνια από άκρη σε άκρη της Ελλάδας.
Στην Ύδρα, ο Επιτάφιος της συνοικίας Καμίνι μπαίνει στη θάλασσα και διαβάζεται η Ακολουθία του Επιταφίου, δημιουργώντας μια κατανυκτική ατμόσφαιρα. Στη συνέχεια, οι Επιτάφιοι τεσσάρων ενοριών συναντώνται στο κεντρικό λιμάνι, δίνοντας ένα ιδιαίτερο χρώμα.
Στο Βουλγάρω Κισάμου στην Κρήτη, γίνεται υπαίθρια Αποκαθήλωση του Κυρίου για 5η συνεχόμενη χρονιά. Εμπνευστής και πρωτεργάτης αυτής της πρωτοβουλίας που συγκεντρώνει πλήθος πιστών από όλο το νησί είναι ο λαογράφος και πρόεδρος του πολιτιστικού συλλόγου Βουλγάρω, Γιάννης Σκουλούδης.
Η ακολουθία της αποκαθήλωσης θα γίνει στον ιερό ναό της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος με οργανωτές την Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, τον Πολιτιστικό Σύλλογο Βουλγάρω, και το Δήμο Μηθύμνης. Μαυροφορεμένες γυναίκες και Κρητικοί φορώντας παραδοσιακές στολές μεταφέρουν την εικόνα του Παναγίας σε μια πορεία προς τον Γολγοθά.
Τα "αερόστατα" στο Λεωνίδιο
Την λιτανεία συνοδεύει η φιλαρμονική του δήμου Κισάμου. Παρόμοιες υπαίθριες τελετές γίνονται σε διάφορα μέρη της Ελλάδας. Στην Αθήνα, αντίστοιχη τελετή γίνεται στην Ιερή Μονή Πεντέλης.
Στη Νέα Πέραμο, κατά την περιφορά του Επιταφίου, οι κάτοικοι σε κάθε γειτονιά της πόλης προχωρούν στη καύσης του ομοιώματος του Ιούδα. Καθώς η πομπή του Επιταφίου περνάει από τους δρόμους, ολόκληρη η πόλη φωτίζεται από τις δεκάδες φωτιές που ανάβουν οι κάτοικοι στέλνοντας με τον τρόπο αυτό, το μήνυμα της κάθαρσης αλλά και της αιώνιας Ανάστασης.
Στο Λιτόχωρο, το βράδυ γίνεται στο παζάρι, η συνάντηση των Επιταφίων που συνοδεύονται από χορωδίες Λιτοχωριτών, δημιουργώντας ένα εκπληκτικό θέαμα.
Στην Πάρο, γίνεται η... επεισοδιακή περιφορά του Επιταφίου της Μάρπησσας, η οποία περιλαμβάνει περίπου δεκαπέντε στάσεις. Σε κάθε μια από αυτές, φωτίζεται και ένα σημείο του βουνού, όπου τα παιδιά ντυμένα Ρωμαίοι στρατιώτες ή μαθητές του Χριστού, αναπαριστούν σκηνές από την είσοδο στα Ιεροσόλυμα, την προσευχή στο Όρος των Ελαιών, το Μαρτύριο της Σταύρωσης και την Ανάσταση.
Στην Κέρκυρα, όταν τελειώνει η ακολουθία στη Μητρόπολη, περίπου στις 11:00, χτυπούν οι καμπάνες των εκκλησιών. Την ίδια ώρα, από τα παράθυρα των σπιτιών πέφτουν κατά χιλιάδες, πήλινα δοχεία - γνωστά και ως μπότιδες - στους δρόμους. Το έθιμο της "κανάτας" έχει τις ρίζες του στο χωρίον του Ευαγγελίου "Συ δε Κύριε Ανάστησόν με ίνα συντρίψω αυτούς ως σκεύη κεραμέως".
Στην Κύθνο, επικρατεί το έθιμο του "συχώριου", δηλαδή όλοι όσοι έχουν πεθαμένους συγγενείς φέρνουν στην εκκλησία ψητά, κρασί και ψωμί, τα οποία έχει "διαβάσει" ο παπάς, τα προσφέρουν στους επισκέπτες και στους κατοίκους του νησιού.
Στην Πάτμο, διαβάζεται το Ευαγγέλιο σε ηρωικό εξάμετρο με κώντιο.
Στο Λεωνίδιο, κάνουν την εμφάνισή τους τα φωτεινά "αερόστατα", τα οποία ανυψώνονται από τους πιστούς κάθε ενορίας και γεμίζουν τον ουρανό.
Στη Χίο, το βράδυ της Ανάστασης το έθιμο του "ρουκετοπόλεμου" καλά κρατεί εδώ και 119 χρόνια. Μέλη των ενοριών του Αγίου Μάρκου και τις Αγίας Ερυθιανής, που είναι κτισμένες αντικριστά πάνω σε δύο λόφους, "εξαπολύουν" εκατοντάδες βεγγαλικά - ρουκέτες με στόχο το καμπαναριό της "αντίπαλης" εκκλησίας. Κατά τη διάρκεια της "μάχης" ο ουρανός βάφεται στο χρώμα των βεγγαλικών που εκρύγνυνται εκατέρωθεν.
Στη Λιβαδειά, επικρατεί το έθιμο του "λάκκου". Μετά την Ανάσταση και πριν καλά ξημερώσει, οι κάτοικοι ετοιμάζουν μια φωτιά σε κάθε λάκκο. Ανάβουν το σωρό με τη λαμπάδα της Αναστάσεως και με ραντίσματα νερού και συχνό χτύπημα με ένα μακρύ ξύλο, η θράκα είναι έτοιμη για να ψηθούν τα αρνιά. Από κάθε λάκκο, ανεβαίνουν οι καπνοί, αναρίθμητοι και πυκνοί, σκεπάζουν τον ήλιο που στο μεταξύ ανατέλλει. Ολόκληρη η πόλη τυλίγεται σε σύννεφα καπνού. Οι φωτιές είναι έτοιμες και τα αρνιά τοποθετούνται στους "λάκκους". Το γύρισμα των αρνιών και το γλέντι διαρκεί μέχρι το απόγευμα, το οποίο συμπληρώνεται με τη συμμετοχή παραδοσιακών χορευτικών συγκροτημάτων και με την καύση των πυροτεχνημάτων.
Στην Καλαμάτα, αναβιώνει ένα έθιμο, που πηγάζει από τους απελευθερωτικούς αγώνες του 1821, ο διαγωνισμός των "μπουλουκιών". Οι διαγωνιζόμενοι, με παραδοσιακές ενδυμασίες και οπλισμένοι με σαΐτες, δηλαδή με χαρτονένιους σωλήνες γεμάτους μπαρούτι, επιδίδονται σε σαϊτοπόλεμο, στο γήπεδο του Μεσσηνιακού, με τη συμμετοχή πλήθους κόσμου.
Στην Κύθνο, στην πλατεία του νησιού, στήνεται μια κούνια, στην οποία κουνιούνται αγόρια και κορίτσια ντυμένα με παραδοσιακές στολές. Αυτός ή αυτή που θα κουνήσει κάποιον, δεσμεύεται ενώπιον Θεού και ανθρώπων για γάμο.
Στην Πάτμο, στις 15:00, στο Μοναστήρι της Πάτμου γίνεται η δεύτερη Ανάσταση, κατά την οποία το Αναστάσιμο Ευαγγέλιο διαβάζεται σε επτά γλώσσες και από τον ηγούμενο μοιράζονται κόκκινα αυγά στους πιστούς.
Στην Αράχωβα, από το απόγευμα ξεκινάει η περιφορά της Εικόνας του Αγίου Γεωργίου, την οποία συνοδεύουν περί τα 500 άτομα ντυμένα με παραδοσιακές φορεσιές.
Στην Αράχωβα, πραγματοποιείται ο αγώνας δρόμου των γερόντων. Οι συμμετέχοντες ξεκινούν από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και φτάνουν στο λόφο. Ακολουθούν, χορευτικά συγκροτήματα ενώ το απόγευμα χορεύουν γυναικείοι χορευτικοί σύλλογοι. Οι εκδηλώσεις συνεχίζονται με κλέφτικα αγωνίσματα, όπως το σήκωμα της πέτρας.
Στη Θάσο, στην Κοινότητα Λιμεναρίων, διατηρείται το πανάρχαιο έθιμο "Για βρέξ' Απρίλη μου". Σύμφωνα με την παράδοση, συγκροτήματα χορεύουν δημοτικούς χορούς από όλη την Ελλάδα.
Στην Ιερισσό της Χαλκιδικής, αναβιώνει "Του Μαύρου Νιου τ' αλώνι". Το έθιμο γιορτάζεται στην ομώνυμη τοποθεσία πάνω στους λόφους. Μετά την επιμνημόσυνη δέηση και την εκφώνηση του πανηγυρικού της ημέρας, οι γεροντότεροι αρχίζουν τον χορό. Σταδιακά, στο χορό μπαίνουν όλοι οι κάτοικοι και πολλές φορές η ανθρώπινη "αλυσίδα" έχει μήκος τετρακόσια μέτρα. Τραγουδούν και χορεύουν όλα τα Πασχαλινά τραγούδια και τελειώνουν με τον "Καγκελευτό" χορό, που είναι η αναπαράσταση της σφαγής 400 Ιερισσιωτών από τους Τούρκους, κατά την επανάσταση του 1821. Ο χορός περνά κάτω από δάφνινη αψίδα, όπου υπάρχουν δύο νέοι με υψωμένα σπαθιά. Στη μέση περίπου του τραγουδιού, διπλώνεται στα δύο με τους χορευτές να περνούν ο ένας απέναντι από τον άλλο για τον τελευταίο χαιρετισμό. Κατά την διάρκεια της γιορτής, μοιράζονται σε όλους, καφές που βράζει σε μεγάλο καζάνι "ζωγραφίτικος", τσουρέκια και αυγά. Ο χορός επαναλαμβάνεται το απόγευμα στην κεντρική πλατεία του χωριού.
Στο δημοτικό διαμέρισμα Ελευθερών στη Καβάλα, αναβιώνουν τα παραδοσιακά "Μαζίδια". Το έθιμο χρονολογείται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Πομπή πιστών μεταφέρει τα εικονίσματα από τη βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Ταξιάρχη, την παλαιότερη εκκλησία της περιοχής, στα "Μαζίδια" όπου βρίσκεται το γραφικό εξωκλήσι των Αγίων Ραφήλ, Ειρήνης και Νικολάου.Εκεί, τελούν αρτοκλασία και αγιασμό αναπέμποντας παρακλήσεις προς τον Αναστάντα Χριστό να ευλογήσει την καλλιεργητική περίοδο που ξεκινάει ώστε να είναι αποδοτική και εύφορη. Οι πιστοί προσκυνούν τα εικονίσματα και επιστρέφουν στην εκκλησία του Αγίου Ταξιάρχη. Στη συνέχεια, στην πλατεία του παλιού παραδοσιακού οικισμού, στήνεται ένα μεγάλο γλέντι. Το χορό αρχίζει ο ιερέας και ακολουθούν οι κάτοικοι του χωριού που χορεύουν και τραγουδούν τρία συγκεκριμένα τραγούδια, που διασώθηκαν με το πέρασμα των χρόνων. Η προσφορά σπιτικών φαγητών και γλυκών από τις γυναίκες του Πολιτιστικού Συλλόγου Ελευθερών ολοκληρώνουν την παραδοσιακή γιορτή.
- enet.gr, 18:51 Πέμπτη 16 Απριλίου 2009
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου