Ο νέος Τρωικός

• Kαι τα λεφτά να μη μας περισσεύουν, και γκρινιάρης να ’ναι ο καιρός, και σπίτι γονικό να μη μας περιμένει, και τα παιδιά να μην παραέχουν όρεξη να γνωρίσουν ρίζες που δεν είναι δικές τους, και σίγουροι να είμαστε ότι αντί για τέσσερις ώρες ταξίδι θα χρειαστούμε οχτώ, κι άλλες οχτώ στον γυρισμό, αποφασίζουμε στο τέλος και βγαίνουμε στον πηγαιμό για την Ιθάκη, όποιο κι αν είναι το όνομά της. Αν μάλιστα κλέψουμε μια - δυο μέρες από τη σημαία ή σε συνεννόηση με τους συναδέλφους, που θα τους καλύψουμε με τη σειρά μας στο επόμενο τριήμερο, ποιος τη χάρη μας και τη χαρά μας.

• Φεύγουμε λοιπόν, όλο και περισσότεροι κάθε χρόνο και κυρίως όλο και περισσότεροι αυτοκινούμενοι, επινοώντας διάφορα προσχήματα. Η ανάγκη μας τα κατασκευάζει. Η ανάγκη να βγάλουμε από πάνω μας λίγη σκουριά κι από μέσα μας λίγο από το άγχος που μας φθείρει. Το μέγα πρόσχημα, η μεγάλη αιτία, είναι φυσικά η γιορτή, η εορτή των εορτών εν προκειμένω, το Πάσχα. Δεν παρανηστεύουμε βέβαια, το πολύ να αποφύγουμε το κρέας Μεγάλη Πέμπτη και Μεγάλη Παρασκευή. Και στην εκκλησία, αν βρισκόμαστε στο χωριό, δεν πάμε μόνο για τις ακολουθίες αλλά και για να στηρίξουμε την ακολουθία των σχέσεών μας με τους συντοπίτες, και αυτό στην περιφορά του Επιταφίου κυρίως και το βράδυ της Ανάστασης. Οσο για τα έθιμα, άλλα θυμάται η αδυνατισμένη μνήμη μας και άλλα βρίσκει, θορυβωδέστερα και σίγουρα πιο τηλεοπτικά. Εκείνοι οι «μπότηδες» που πετάνε οι Κερκυραίοι έγιναν τεράστιοι πια, από τον ανταγωνισμό που τελείται μπροστά τα μάτια των τουριστών, άσε που κοντεύει να γεμίσει η χώρα χαλκουνάδες, όπως γεμίζει καβαλάρηδες τ’ Αϊ-Γιωργιού που περισσότερο πέφτουν παρά ιππεύουν.

• Οπως και να ’χει, ακόμα και αν μας κινεί περισσότερο η νοσταλγία, ακόμα και αν τρώμε μια μέρα στους δρόμους, εγκλωβισμένοι δίπλα σε εγκλωβισμένους, να αλληλοκοιταζόμαστε τη μια στιγμή με συμπάθεια και την άλλη καχύποπτα, γιατί είμαστε βέβαιοι ότι όπου να ’ναι θα την κάνει τη κουτοπονηριά του ο άλλος και θα πάει να κλέψει πέντε θέσεις στο ακίνητο κομβόι, και το λίγο που απομένει, το ελάχιστο, είναι σωστικό. Προσωρινά σωστικό, αλλά σωστικό. Μ’ έναν τρόπο δουλεμένο επί αιώνες από τις ανάγκες των ανθρώπων, είναι σαν να βγαίνει νικητής ο «παγανισμός» (συμβατικά χρησιμοποιώ εδώ τον όρο) μες στην κορύφωση των τελετουργιών του χριστιανισμού, ενός χριστιανισμού που πολλοί δεν τον εννοούμε ασκητικά, σαν αλυσίδα αυστηρών κανόνων. Ελεγε όσα έλεγε ο Παύλος στην A΄ προς Κορινθίους επιστολή του, αντιθέτοντας την ανάσταση στο δόγμα «φάγωμεν και πίωμεν, αύριο γαρ αποθνήσκομεν», στη λαϊκή παράδοση όμως φαίνεται πως επικράτησε το αποκηρυγμένο δόγμα, έτσι όπως συνοψίστηκε σε αρχαιοελληνικούς στίχους, από το «Και πίε νυν και έρα» του Στράτωνα ώς το «Πίνε και ευφραίνου. Τι γαρ αύριον ή τι το μέλλον ουδείς γινώσκει», που αποδίδεται στον Παλλαδά. Και πίνοντας γύρω από τον οβελία, πέφτουμε πάλι και πάλι στο λογοπαίγνιο πως ο πόλεμος που μας συγκινεί τελικά είναι ο Τρωικός, εκ του τρώγω.

• Tου Παντελη Μπουκαλα, Η Καθημερινή, 22/04/2009